Hetuesi special për rastin Trump, nuk do të qetësojë ujërat politike

Thashethemet po qarkullonin prej javësh se Prokurori i Përgjithshëm i SHBA-ve, Merrick Garland, po konsideronte emërimin e një hetuesi special për të hetuar ish-presidentin Donald Trump. Të premten ai e bëri këtë, duke njoftuar se ish-prokurori i Departamentit të Drejtësisë Jack Smith, do të kthehej në qeveri për të trajtuar dy hetime: Ekzaminimin e dokumenteve të klasifikuara presidenciale dhe dokumente të tjera të gjetura në zotërimin e Trump në pronën e tij në Mar-a-Lago; dhe hetimin ndaj atyre që potencialisht ndërhynë në mënyrë të paligjshme në transferimin e pushtetit presidencial dhe në certifikimin e rezultateve të zgjedhjeve të vitit 2020.

Në njoftimin e tij, Garland, përmendi “rrethanat e jashtëzakonshme” në lojë, duke vënë në dukje konkretisht, se tani që Trump ka shpallur kandidaturën e tij për vitin 2024, duke caktuar një hetues special, i cili, në përputhje me rregulloret në fuqi, ka një masë pavarësie nga Depatamenti i Drejtësisë i Presidentit Joe Biden, ishte gjëja e duhur për t’u bërë.

Kur u ngrit për herë të parë çështja e caktimit të një avokati të posaçëm, unë nuk isha pro. Ndjeva se një avokat i posaçëm do t’i vononte gjërat dhe se do të kishte vetëm një përfitim minimal, nëse ka, nga perceptimi i pavarësisë nga Departamenti i Drejtësisë që sjell një avokat i posaçëm.

Ndjenja ime ishte se kostot për sa i përket vonesës nuk peshoheshin nga ndonjë përfitim që do të sillte emërimi për sa i përket pavarësisë së kufizuar dhe perceptimit që rezulton për drejtësinë që një avokat i posaçëm sjell në tryezë. Unë vazhdoj të mendoj se emërimi nuk ishte ligjërisht i nevojshëm.

Por unë do ta them këtë për Garland: Ai, që nga dita e parë, ka vazhduar me shumë kujdes në këtë hetim (disa thonë me kujdes të shtuar) dhe ka treguar nderim të madh ndaj ish-presidentit në kryerjen e hapave hetimor si kërkimi i Mar-a-Lago, në gusht, sepse ai pranoi se legjitimiteti i hetimit në sytë e shumë amerikanëve mund të varet nga fakti nëse DD-ja perceptohej se po vepronte në mënyrë agresive, të nxituar ose politikisht, ndërsa hetonte ish-presidentin. Prandaj, caktimi i një avokati të posaçëm është në përputhje me qasjen e gjatë të Garland, dhe duke supozuar se nuk çon në një vonesë të gjatë, mund të jetë vendim i duhur.

Gjithsesi, vendimi është marrë. Kredencialet e hetuesit të ri të posaçëm për këtë post janë të shkëlqyera: Smith është një prokuror karriere me shumë përvojë, që ka shërbyer si prokuror federal dhe shtetëror në Nju Jork, si shef i Seksionit të Integritetit Publik në Departamentin e Drejtësisë, si ushtrues detyre avokat i SHBA-së në Tennessee, dhe si prokuror për krimet e luftës në Hagë.

Smith, është i njohur ngushtë me ligjin zgjedhor dhe rastet e dokumenteve të klasifikuara. Dhe ai kurrë nuk ka qenë zyrtar i zgjedhur apo edhe i emëruar politik, kështu që nuk ka paragjykime të dukshme politike. Këto fakte nuk do ta izolojnë atë nga pretendimet e Trump se hetimi është i motivuar politikisht; me të vërtetë, ato kanë filluar tashmë. Por veprimet e Garland sugjerojnë se ai shpreson se emërimi do t’u bëjë thirrje njerëzve të arsyeshëm, të cilët mund të binden se një i huaj apolitik, që vepron në mënyrë të pavarur për sa i përket vendimeve të përditshme dhe në mënyrë transparente për sa i përket vendimeve përfundimtare të tarifimit që mbikëqyren nga Garland, është një kompromis i drejtë, sepse alternativa – që Trump është efektivisht mbi ligjin – është një anatemë për sistemin tonë të drejtësisë.

Pra, cili është rezultati i emërimit të një avokati të posaçëm?

Së pari, nuk duhet të presim që hetimet të përfundojnë në të ardhmen e afërt. Avokati i posaçëm do të duhet të arrijë afatet me shpejtësi. Në rastin e dokumenteve, mund të ketë hapa shtesë hetimor që ai do të dëshirojë të ndërmarrë përpara se të shqyrtojë akuzat. Në veçanti, vura re se Garland, theksoi se hetimi në vazhdim përfshin pengim të mundshëm të drejtësisë pasi lidhet me çështjen e dokumenteve. Plotësimi i kësaj mund të rezultojë në një akuzë relativisht të pastër dhe të lehtë për t’u ndjekur nga Smith, nëse provat e mbledhura nga dëshmitarët e mbështesin atë, siç sugjerojnë disa raporte.

Në çështjen e ndërhyrjes, sigurisht që mbetet shumë punë për t’u bërë, pasi dëshmitarët vazhdojnë të dëshmojnë në jurinë e madhe pas shumë muajsh luftimesh për thirrjet e tyre në gjykatë.

Një problem është se, ndërsa Smith dhe Garland kanë bërë deklarata duke sugjeruar se nuk do të ketë vonesa, koha është e shkurtër. Çështjet penale mund të dalin drejt gjykimit brenda një viti, por në një çështje që përfshin një ish-president, mund të presim procese gjyqësore të rëndësishme, duke përfshirë çështjet për të cilat nuk ka precedent ligjor, të cilat do të kërkojnë më shumë kohë për t’u zgjidhur. Mendoj se për të pasur një shans për të zgjidhur çështjen përpara 60 deri 90 ditë përpara zgjedhjeve të vitit 2024, kur DD tradicionalisht shmang veprimet që mund të ndikojnë në zgjedhje – do të duhej që aktakuza të ngritej më së voni deri në pranverën e vitit 2023.

Unë mendoj se ky rast mund të rezultojë shumë mirë si një rast i “kujdes se çfarë dëshiron”. Sepse ndërsa Trump, raportohet se ka shpallur herët kandidaturën e tij, pjesërisht për t’u përpjekur të inokulojë veten kundër aktakuzës duke theksuar konfliktin e pretenduar të DD-së në hetimin e tij, ai mund të ketë bërë një aktakuzë shumë më të mundshme. Natyrisht, ne nuk e dimë se çfarë do të bëjë avokati i posaçëm këtu, dhe unë nuk e njoh personalisht Smithin. Por unë e di këtë: Puna e një prokurori karriere si Smith është të bëjë çështje. Dhe ashtu si nuk do të kishte asnjë arsye për të caktuar një avokat të posaçëm për të mbyllur një hetim, nuk ka asnjë arsye që Smith të pranojë punën nëse nuk synon të përpiqet të bëjë një ose më shumë raste të ngarkueshme.

Prokurori i Përgjithshëm, përveç drejtimit të këtyre hetimeve, ka pasur edhe shumë gjëra të tjera në pagën e tij. Detyra e Prokurorit Special Smith do të jetë shumë më e përqendruar. Ai thjesht duhet të jetë prokuror. Ai duhet të mbikëqyrë ekipin e tij në gjetjen e provave dhe ngritjen e çështjes. Dhe ai nuk do të shpërqendrohet nga një mijë raste dhe shqetësime të tjera ndërsa e bën këtë. Nuk them se është e lehtë, por është një mision më i veçantë, për dikë që sipas CV-së dhe asaj që thonë ish-kolegët e tij për të, është një avokat i shkëlqyer dhe një rastbërës agresiv. Këta muaj të parë të fushatës së ish-presidentit mund të përfundojnë me më shumë ngjarje se sa ai, ose secili prej nesh, priste.

Autorja e këtij opinioni, Jennifer Rodgers, është një ish-prokurore federale, ndihmës profesore e së drejtës klinike në Shkollën Juridike të Universitetit të Nju Jorkut, pedagoge në Shkollën Juridike të Kolumbisë dhe analiste ligjore e CNN.

(Botuar në CNN, përkthyer nga Klankosova.tv)