Putin shënjestron civilët ukrainas sepse mundi në Siri

Në vitin 2015, kur Rusia nisi ndërhyrjen e saj ushtarake në Siri, dukej se barbarizmi në rajon ishte shumë i shprehur që komuniteti ndërkombëtar të largohej.

Raporte të shumta nga komisionet e Kombeve të Bashkuara, si dhe përgjegjësia, të drejtat e njeriut dhe organizatat humanitare, dokumentuan krimet e luftës me fotografi, video dhe dëshmi të dorës së parë. Bota ka parë incidente të panumërta të raketave që shkatërrojnë spitale ose fëmijë sirianë të gjymtuar të mbuluar nga pluhuri dhe gjaku duke u nxjerrë nga rrënojat e ndërtesave të shkatërruara të apartamenteve.

Sipas disa llogarive, dokumentacioni i krimeve të luftës në Siri është prova më e fortë që nga krimet e nazistëve në Luftën e Dytë Botërore. E megjithatë, komuniteti ndërkombëtar dështoi të veprojë. Askush nuk u mbajt përgjegjës. Siria ishte një rast prove për vendosmërinë e botës se si t’i përgjigjej një agresori brutal që justifikon sulmin ndaj civilëve dhe spitaleve. Mosveprimi në Siri i dha Putinit dritën jeshile për të nisur një tjetër luftë brutale për të gëlltitur një pjesë tjetër të madhe të territorit nga fqinji i tij, Ukraina.

“Populli i Sirisë nuk mori mbrojtjen e duhur ndërkombëtare dhe kjo i dha Kremlinit dhe bashkëpunëtorëve të tij një ndjenjë mosndëshkimi”, tha presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelenskyy në muajin mars. “Bombat ruse po shkatërronin qytetet siriane në të njëjtën mënyrë siç janë qytetet tona të Ukrainës. Pikërisht në këtë pandëshkueshmëri qëndron një pjesë e rëndësishme e agresivitetit aktual të Kremlinit.”

Ai ka të drejtë. Është e qartë se Putini, për të cilin Gjykata Penale Ndërkombëtare ka lëshuar një urdhëresë në lidhje me krimet në Ukrainë, po zbaton të njëjtat taktika që përdori në Siri në këtë luftë të fundit. Që nga vjeshta e kaluar, ne kemi qenë dëshmitarë të një faze të re të pushtimit rus – një sirianizim i luftës, në të cilën Rusia synon kryesisht një grup: civilët.

Kjo fazë e re filloi me emërimin e gjeneralit Sergei Surovikin, i njohur për fushatat e tij brutale të bombardimeve në Siri, si komandant i përgjithshëm i të ashtuquajturit operacioni special ushtarak i Rusisë në fillim të tetorit. Gjenerali 56-vjeçar i Forcave Ajrore mbikëqyri shënjestrimin e pamëshirshëm të klinikave, spitaleve dhe infrastrukturës civile në Idlib të kontrolluar nga rebelët në veri të Sirisë në vitin 2019, një përpjekje për të thyer vullnetin e kundërshtarëve dhe për të dërguar refugjatët që ikin në Evropë nëpërmjet Turqisë fqinje.

Fushata 11-mujore u raportua se kishte treguar shpërfillje të pashpirt për jetët e afërsisht tre milionë civilëve në zonë. Ngjashëm me atë që bëri në Siri dhe Çeçeni, Rusia po zbaton një strategji të testuar mirë të shkatërrimit kundër civilëve për të detyruar Ukrainën të dorëzohet.

Makina propagandistike e Putinit i etiketoi të gjithë civilët sirianë në zonat e kontrolluara nga opozita si “terroristë”, ashtu siç ai e etiketoi në mënyrë të rreme pushtimin e tij të Ukrainës një fushatë denazifikimi. Rrethimet e Mariupolit dhe tani të Bakhmutit të kujtojnë rrethimet e Aleppos, Ghoutas dhe Homs.

Më kujtohen thirrjet e pafundme gjatë 12 viteve të fundit për mbrojtje humanitare të civilëve sirianë nga ferri i  bombave me fuçi të Bashar al-Assad dhe raketave ruse, të cilat që të gjitha ranë në vesh të shurdhër. Më shumë se 63 mijë personel ushtarak rus kanë “marrë përvojë luftarake” në Siri që nga shtatori i 2015-ës.

Ministri rus i mbrojtjes u mburr se ata testuan “më shumë se 320 lloje të armëve të ndryshme” në operacionet e tyre ushtarake në Siri që vranë 87 mijë e 500 persona, sipas burimeve ruse. Nuk u kursyen as spitalet. Lufta ruse në Siri synonte mjekët, spitalet dhe klinikat, duke i privuar komunitetet nga kujdesi shëndetësor. Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) ka raportuar 859 sulme në qendrat e kujdesit shëndetësor që nga fillimi i luftës në Ukrainë, duke rezultuar në 101 të vdekur dhe 136 të plagosur.

Midis 29 prillit dhe mesit të shtatorit 2019, ndërsa forcat qeveritare ruse dhe siriane sulmuan xhepin e fundit të rebelëve në Sirinë veriperëndimore, 54 spitale dhe klinika në territorin e opozitës u sulmuan. Sipas grupeve siriane të të drejtave të njeriut, Rusia kreu më shumë se 335 masakra dhe të paktën 1083 sulme në objektet jetësore civile, duke përfshirë 201 sulme në shkolla dhe 190 sulme në objektet mjekësore. Ato vranë të paktën 20 mijë e 944 civilë sirianë nga sulmet ajrore duke përdorur armë të paligjshme.

Në një mision mjekësor në Sirinë veriore pas një sërë sulmesh ruse në spitale dhe qytete në janar 2020, takova Dr Loubna Saad, një pediatre lokale e zhvendosur me familjen e saj nga Maarat al-Numan. Saad përshkroi kushtet e tmerrshme të evakuimit të qytetit të saj, ku shumica e njerëzve jetojnë në strehimore të përkohshme dhe mungesa të gjërave elementare.

Karburanti dizel për ngrohje është i pakët dhe i shtrenjtë; familjet po djegin qese plastike dhe sende shtëpiake për të ngrohur familjet e tyre. “Fëmijët janë të traumatizuar”, më tha ajo. “Kam trajtuar fëmijë me kequshqyerje të rëndë dhe gra që nuk mund t’i ushqejnë fëmijët e tyre për shkak të traumave psikologjike dhe mungesës së ushqimit të mirë”. Histori dhe ngjarje të ngjashme u shpalosën në Ukrainë dimrin e kaluar.

Me mbështetjen e heshtur të Rusisë, regjimi i al-Asadit përdori armë të ndaluara kimike, përfshirë gazin nervor dhe agjentë mbytës, më shumë se 300 herë kundër popullsisë së tij. Rusia e pengoi Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të hetonte këto krime lufte dhe të caktonte përgjegjësinë, dhe al-Assad ka vazhduar t’i shmanget Gjykatës Ndërkombëtare Penale.

Ministria e Shëndetësisë e Ukrainës i ka kërkuar organizatës sime MedGlobal të ndihmojë në gatishmërinë rreth armëve kimike. Ka pasur raporte se Rusia mund të përdorë armë të tilla të ndaluara kundër qyteteve të Ukrainës, duke pasqyruar atë që ndodhi në Siri. Administrata Biden paralajmëroi gjithashtu se Rusia mund të vendosë armë kimike ose biologjike në Ukrainë – dhe tani, Rusia ka njoftuar se do të vendosë armë taktike bërthamore në Bjellorusi.

Ashtu si në Siri dhe pothuajse të gjitha spitalet në mbarë botën, spitalet ukrainase janë të pajisura dobët për t’iu përgjigjur agjentëve të luftës kimike. Atyre u mungojnë antidotat, pajisjet e zbulimit, pajisjet e duhura të mbrojtjes personale, njësitë e dekontaminimit dhe protokollet mjekësore për trajtim.

Kur Rusia ndërhyri për herë të parë ushtarakisht në Siri, presidenti i atëhershëm Barack Obama supozoi se Putini do të tërhiqej në një moçal sirian. Ai e la të lirë al-Assad-in në vitin 2013 pasi kaloi vijën e kuqe të deklaruar të Amerikës dhe përdori gaz nervor, duke i hapur rrugën presidentit sirian që të vazhdojë të përdorë armë kimike për pesë vitet e ardhshme. Putini e interpretoi hezitimin e Obamës si një dritë jeshile për të pushtuar Ukrainën, fillimisht në 2014 dhe më pas në 2022.

Administratat amerikane nën Donald Trump dhe Joe Biden kanë vazhduar në thelb me qasjen e Obamës, duke lejuar Rusinë të shkatërrojë qytetet siriane, duke shtyrë miliona civilë të bëhen refugjatë ose të zhvendosur brenda vendit dhe duke forcuar diktaturën e al-Asadit.

Regjimi sirian duhet të mbahet përgjegjës për krimet e tij kundër civilëve të tij. Administrata Biden duhet të udhëheqë përpjekjet për t’i referuar liderët sirianë në Gjykatën Penale Ndërkombëtare. Nëse nuk përballen me drejtësinë, do të jetë e pamundur për 6.5 milionë refugjatë të kthehen të sigurt në qytetet dhe lagjet e tyre. Administrata Biden duhet gjithashtu të përdorë levat e saj diplomatike për të ndaluar trendin e normalizimit të marrëdhënieve të vendeve me regjimin e al-Asadit, pa asnjë lëshim.

Dhe së fundmi, SHBA-ja duhet ta shpallë atë se çfarë po ndodh në Ukrainë si gjenocid. Ka prova të shumta se Rusia po përpiqet të fshijë identitetin dhe kulturën ukrainase, duke deportuar mijëra fëmijë ukrainas dhe duke i vendosur ata në kampe riedukimi.

Zelenskyy dhe populli ukrainas e kuptojnë lidhjen midis asaj që ndodhi në Siri dhe asaj që po ndodh me atdheun e tyre, ashtu si shumë liderë amerikanë, duke përfshirë disa anëtarë të Kongresit. Por pyetja e madhe mbetet: A do të veprojë Uashingtoni sipas kësaj forme të të kuptuarit?

(Publikuar në Aljazeera, përkthyer nga Klankosova.tv)

(Autori i shkrimit Zaher Sahloul është president dhe Bashkëthemelues i MedGlobal, një OJQ humanitare që ofron kujdes shëndetësor në zonat e fatkeqësive).

*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Klan Kosovës në Viber.

*Klikoni KËTU për ta shkarkuar aplikacionin e Klan Kosovës në Android, dhe KËTU për iOS.