Mini-NATO e Putinit po rrëzohet 123 string(14) "Ivana Stradner" string(67) "https://klankosova.tv/wp-content/uploads/2023/01/stradner-ivana.png" nga Ivana Stradner 27.05.2023 18:39 27.05.2023 18:39 Putin Rusia ka vazhduar me planin e saj për të vendosur armë taktike bërthamore në Bjellorusi: hera e parë që Rusia do të ruajë një pjesë të arsenalit të saj bërthamor në një vend tjetër që nga shpërbërja e Bashkimit Sovjetik. Në pamje të parë, sinjalizon forcë. E vërteta është e kundërta. Dita e njoftimit origjinal në mars ishte Dita e Lirisë së Bjellorusisë – një festë jozyrtare e festuar nga opozita e shtypur bjelloruse. Vendimi u caktua qëllimisht në atë kohë për të provuar të mbështes një vend të paqëndrueshëm në rast se i bën jehonë Ukrainës në kthesën drejt perëndimit në vitet në vijim. Gjetkë në Evropë, imazhi është po aq i zymtë. Në Gjeorgji dhe Moldavi janë parë protesta masive kundër aktiviteteve të Kremlinit, madje edhe në Serbi – një aleat tradicional i Kremlinit – Ministri i Jashtëm pranoi disa javë më parë se mund të përfundojë duke sanksionuar Rusinë. Ndërkohë, është versioni imitues i Moskës për NATO-n – Organizata e Traktatit të Sigurisë Kolektive (CSTO), e themeluar në vitin 1992 pas rënies së Bashkimit Sovjetik – ku ajo po lufton më seriozisht për të ruajtur legjitimitetin midis anëtarëve të saj. CSTO u formua me objektivin e rritjes së stabilitetit rajonal dhe përbëhet nga gjashtë shtete anëtare: Rusia, Armenia, Bjellorusia, Kazakistani, Kirgistani dhe Taxhikistani. Neni 4 i traktatit të CSTO – i krahasueshëm me nenin 5 të NATO-s – përfshin një angazhim të supozuar të hekurt për të mbrojtur shtetet e tjera anëtare nga agresioni, megjithatë Rusia ka dështuar vazhdimisht të sigurojë mbështetjen e pritur. Për më shumë se 30 vjet, CSTO ishte përmbajtur nga vendosja e trupave në zonat e konfliktit për të mbrojtur vendet e saj anëtare, pavarësisht thirrjeve të përsëritura nga Armenia dhe Kirgistani. Në mënyrë të ngjashme, vendet anëtare të CSTO-s kanë shfaqur mbështetje të lëkundur për Rusinë në dritën e luftës katastrofike të Putinit në Ukrainë. Vitin e kaluar, Kirgistani anuloi stërvitjet e saj të përbashkëta ushtarake me Rusinë, dhe midis të gjitha vendeve të CSTO, vetëm Bjellorusia e ka aprovuar në mënyrë eksplicite luftën e Rusisë. Në mënyrë domethënëse, kryeministri i Armenisë, Nikol Pashinyan, njoftoi se vendi i tij, një aleat i vjetër i Rusisë, aktualisht po mendon të tërhiqet nga CSTO. Njoftimi i Pashinyan vjen pas dështimit të Rusisë për të përmbushur përgjegjësitë e saj të CSTO ndaj Armenisë. Vitin e kaluar, Jerevani kërkoi ndihmën e CSTO-së gjatë mosmarrëveshjes së tij të dhunshme me Azerbajxhanin mbi territorin e diskutueshëm të Nagorno-Karabakut. Pashinyan theksoi se për shkak të mungesës së Rusisë, Armenia dhe Azerbajxhani duhej t’u drejtoheshin institucioneve perëndimore si BE-ja për të lehtësuar një marrëveshje paqeje, pasi sistemi rajonal i sigurisë nën CSTO ishte joefektiv. Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitriy Peskov iu përgjigj deklaratave të Pashinyan duke theksuar se “sigurisht, ne do të vazhdojmë dialogun tonë me miqtë tanë armenë”. Megjithatë, mbetet e pasigurt nëse Pashinyan do të jetë i hapur. Pas dështimit të Rusisë për të mbështetur Armeninë gjatë konfliktit të saj me Azerbajxhanin, qindra protestues u mblodhën në kryeqytet, duke i kërkuar qeverisë të tërhiqej nga CSTO. Pashinyan deklaroi se, përveç dështimit të CSTO-së për të ofruar mbështetjen e premtuar ushtarake, shoqërimi i Armenisë me CSTO-në ka penguar aftësinë e saj për të mbrojtur veten, pasi e ka penguar Armeninë të sigurojë armë nga burimet perëndimore. Dështimi i Rusisë për të ndihmuar Armeninë nuk është befasi. Putini e percepton CSTO-në si një mjet të njëanshëm për të vendosur kontrollin mbi rajonin post-sovjetik dhe për të promovuar interesat e Kremlinit, dhe jo një institucion të bazuar në reciprocitet. Rrjedhimisht, vendet që dikur ishin nën sferën e ndikimit të Putinit kanë filluar të kërkojnë bashkëpunim diku tjetër. Si rezultat, negociatat nga aktorët perëndimorë i kanë dhënë Armenisë dhe Azerbajxhanit përparime të rëndësishme drejt një zgjidhjeje të mundshme. Armenia ka shprehur gatishmërinë e saj për të njohur enklavën e Nagorno-Karabakut si pjesë e Azerbajxhanit, me kusht që Baku të mbrojë të drejtat e armenëve etnikë. Më 25 maj, gjatë takimit me Putinin, presidenti i Azerbajxhanit Ilham Aliyev theksoi se “ekziston mundësia për të arritur një marrëveshje paqeje”. NATO-ja duhet të shfrytëzojë mundësinë e tanishme për të demonstruar se CSTO-ja, veçanërisht nën udhëheqjen e Rusisë, është thjesht një entitet simbolik që i mungon thelbi. Ndjenjat në rritje anti-CSTO ofrojnë një mundësi për NATO-n që të ekspozojë pabesinë e Rusisë. Vendet anëtare të NATO-s duhet të përdorin operacionet e informacionit për të arritur tek përfaqësuesit e Rusisë në vende si Bjellorusia, Kazakistani, Moldavia dhe Ballkani dhe të përcjellin të vërtetën – se Rusia refuzoi të ndihmonte aleatin e saj të lidhur me traktat, Armeninë, kur ata kishin më shumë nevojë për të, dhe është vetëm çështje kohe para se Moska të bëjë të njëjtën gjë me ta. Rusia vazhdon ta portretizojë NATO-n si një aktor keqdashës në Jugun Global dhe si përgjegjëse për konfliktin në Ukrainë. Tani, vendet anëtare të NATO-s duhet të angazhohen me vendet e Amerikës Latine dhe të vënë në qendër të vëmendjes soditjen e Armenisë për t’u larguar nga CSTO. Me Putinin që po përgatitet për samitin Afrikë-Rusi në korrik, është gjithashtu thelbësore që kombet afrikane të mësojnë të vërtetën rreth trajtimit të Putinit ndaj aleatit të tij armen dhe prirjes së tij të re për t’u lidhur me Perëndimin. Plani i Putinit për të minuar NATO-n është ndalur. Tani është koha që vendet anëtare të NATO-s të kthejnë tavolinat dhe të ekspozojnë CSTO-në si asgjë më shumë se një guaskë boshe. Ivana Stradner është një studiuese në Fondacionin për Mbrojtjen e Demokracive. Shkrimi origjinal është botuar në “The Telegraph”, dhe është përkthyer nga Klankosova.tv Rrini të informuar mbi zhvillimet kryesore duke u bërë pjesë e komunitetit tonë në Viber BONUS: Merreni aplikacionin tonë në Android dhe iOS *Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Klan Kosovës në Viber. *Klikoni KËTU për ta shkarkuar aplikacionin e Klan Kosovës në Android, dhe KËTU për iOS.