Libri i luftës hibride i Rusisë tani përfshin Moldavinë dhe Ballkanin

Ukraina nuk është i vetmi komb evropian, sovraniteti i të cilit kërcënohet nga Rusia. Të kërcënuara janë gjithashtu Moldavia dhe Kosova, dy vende të vogla por pro-perëndimore. Ato nuk kanë përjetuar llojin e breshërisë vdekjeprurëse që godet Ukrainën – të paktën jo ende – por kërcënimi për të ardhmen e tyre është ogurzi.

Kremlini ka shfrytëzuar tensionet në të dy vendet për t’i destabilizuar ato dhe për të larguar vëmendjen dhe burimet perëndimore nga Ukraina.

Moska duket veçanërisht e synuar të ndëshkojë Moldavinë, një komb i vogël i lidhur mes Ukrainës dhe Rumanisë, për shkak të pavarësisë së saj politike dhe refuzimit për të ndjekur vijën ruse. Më 21 shkurt, Vladimir Putin shfuqizoi një dekret që njihte pavarësinë e Moldavisë. Reagimet përshkallëzuese të Putinit ndaj shtrirjes së vazhdueshme pro-perëndimore të Moldavisë kanë ngritur shqetësime se ai mund të planifikojë një invazion tjetër.

Si një nga vendet më të varfra evropiane, Moldavia ka luftuar për të kapërcyer provokimet e Rusisë. Kryeministrja e Moldavisë Natalia Gavrilita dha dorëheqjen kohët e fundit, duke përmendur “krizat e shumta të shkaktuara nga agresioni rus në Ukrainë”. Gavrilita theksoi se si, pas “shantazhit energjetik” të Kremlinit ndaj Evropës, Moldavia përjetoi një rritje shtatëfish të çmimit të gazit dhe inflacionit prej 35 për qind.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky zbuloi se vendi i tij “ka përgjuar një plan për shkatërrimin e Moldavisë nga inteligjenca ruse”. Presidenti moldav Mala Sandu konfirmoi komplotin, duke përshkruar një skemë që përfshin “njerëz të trajnuar ushtarakisht të maskuar si qytetarë” nga një sërë vendesh pro-ruse që sulmojnë ndërtesat qeveritare dhe marrin pengje. Rusia e Kremlinit ka kryer prej kohësh operacione false për ta portretizuar veten si viktimë, dhe këtë javë Moska akuzoi Ukrainën dhe Perëndimin për provokim të një situate në Moldavi.

Ministria e Jashtme e Rusisë hodhi poshtë pretendimet e Moldavisë si “të pabaza” dhe pjesë të “mashtrimeve të vjetra” të Perëndimit, por fushata e presionit të Moskës kundër Moldavisë ka qenë gjithçka tjetër veçse delikate. Javën e kaluar, Moldavia miratoi një kryeministre të re pro-perëndimore, e cila pohoi planet e saj për ta futur Moldavinë në Bashkimin Evropian.

Moldavia është gjithashtu e rrethuar nga sfidat e sigurisë që lidhen me Rusinë. Më 10 shkurt, një raketë ruse shkeli hapësirën ajrore të Moldavisë. Moldavia mbylli përkohësisht hapësirën e saj ajrore disa ditë më vonë pasi një “objekt i ngjashëm me një balonë moti” u vëzhgua mbi territorin e saj. Ndërkohë, Transnistria, një rajon i shkëputur në Moldavi, i drejtuar nga udhëheqës pro-rusë, strehon 1500 forca “paqeruajtëse” ruse.

Si një nga vendet më të varfra në Evropë, Moldavia ka luftuar për të kapërcyer këto sfida, të cilat përkeqësohen nga politikanët pro-rusë dhe mbështetësit e tyre që argumentojnë se lidhjet më të ngushta me Kremlinin do të nxisnin ekonominë e Moldavisë. Ilan Shor, një udhëheqës pro-rus i partisë opozitare “Shor”, i cili është dënuar për mashtrim dhe pastrim parash dhe po jeton në mërgim, vjeshtën e kaluar mobilizoi mijëra protestues për të kërkuar dorëheqjen e Presidentit Sandu. Megjithatë, gazetarët moldavë zbuluan se shumë protestuesve iu sigurua transporti dhe paguhej një pagë ditore për t’u paraqitur në demonstrata.

Në Ballkanin Perëndimor, Putini po zbaton teknika të ngjashme nga libri i tij i kaosit. Presidentja e Kosovës Osmani tha për “The Guardian” këtë muaj se Rusia po përdor mercenarë nga grupi famëkeq Wagner dhe grupet paramilitare serbe për të nisur shkatërrimin në Kosovë dhe ndoshta për të kapur territor. Kjo vjen pas disa muajsh tensione mes Serbisë dhe Kosovës që dukej se arritën kulmin në dhjetor kur Serbia vendosi trupat e saj në gatishmëri të lartë dhe kryeministrja serbe Ana Bërnabiq i përshkroi të dy vendet si “në prag të konfliktit të armatosur”.

Edhe pse Serbia dhe Kosova pranuan një propozim të Bashkimit Evropian për normalizimin e marrëdhënieve të hënën, Moska nuk do të heqë dorë nga aftësia e saj për të ndezur flakët në Ballkan nëpërmjet përfaqësuesve në rajon. Rusia e kupton se Kosova është një çështje e ndjeshme për Serbinë, e cila refuzon të pranojë pavarësinë e Kosovës. Moska mban lidhje të thella kulturore dhe politike me Serbinë përmes institucioneve të tilla si Kisha Ortodokse, ka drejtuar “Sputnik News” nga Beogradi për vite me radhë dhe së fundmi ka hapur stacionin e saj televiziv RT atje. Presidenti serb Aleksandar Vuçiq duket i kënaqur me dinakërinë e Rusisë në Kosovë, sepse kjo forcon pozicionin e tij si një shtyllë e stabilitetit të perceptuar.

Përderisa NATO-ja ka një mision paqeruajtës në Kosovë (KFOR), ndërhyrja e Rusisë, qoftë edhe përmes grupeve përfaqësuese, është e pacipë. Është e qartë se Kremlini dëshiron të ekspozojë aleancën perëndimore si një tigër letre.

NATO-ja duhet të provojë se Rusia e ka gabim dhe të përforcojë besueshmërinë e saj me aleatët rajonalë. Ajo mori një qëndrim të fortë në janar kur KFOR-i njoftoi synimin e tij për të kundërshtuar serbët që bllokonin rrugët në veri të Kosovës duke hequr automjetet “për të rivendosur lirinë e lëvizjes”. Dhe ministrat e mbrojtjes të NATO-s që u takuan këtë muaj njoftuan synimin e tyre për të “rritur” masat për të ndihmuar Moldavinë.

Ndërsa humbjet e Rusisë në Ukrainë vazhdojnë të rriten, Putini gjithnjë e më shumë do të përdorë mjete asimetrike për të sfiduar dhe shpërqendruar Perëndimin. Udhëheqësit perëndimorë duhet të kuptojnë rëndësinë e kundërshtimit të këtyre teknikave në të njëjtën mënyrë të vendosur që kanë treguar në mbështetjen e Ukrainës.

Ivana Stradner është një studiuese në Fondacionin për Mbrojtjen e Demokracive, hulumtimi i së cilës fokusohet në luftën e informacionit të Rusisë. Ndiqni atë në Twitter @ivanastradner. /Klankosova.tv

Shkrimi është botuar origjinal në “The Hill”, dhe është përkthyer nga Klankosova.tv

Rrini të informuar mbi zhvillimet kryesore duke u bërë pjesë e komunitetit tonë në Viber

BONUS: Merreni aplikacionin tonë në Android dhe iOS

*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Klan Kosovës në Viber.

*Klikoni KËTU për ta shkarkuar aplikacionin e Klan Kosovës në Android, dhe KËTU për iOS.