Çfarë duhet të kuptojë bota për Iranin?

7 tetori 2023 shënoi tragjedinë më të rëndë për shtetin e Izraelit dhe popullin hebre që nga Holokausti.

Rreth 1200 njerëz u vranë në Izrael dhe rreth 250 njerëz u morën peng në një ditë të vetme; 101 prej tyre mbahen ende rob në Gaza. Hezbollahu në Liban filloi sulmin e tij në veri të Izraelit që të nesërmen, duke detyruar afro 70,000 izraelitë të largoheshin nga shtëpitë e tyre. Irani, duke nisur sulmet fillimisht më 13 prill dhe përsëri më 1 tetor, ka dërguar miliona izraelitë në sigurinë e strehimoreve të tyre.

Një vit më vonë, duhet pyetur: Çfarë shpresonin udhëheqësit e Hamasit dhe çfarë po kërkojnë të arrijnë liderët e Iranit?

Ajo që struktura ushtarake dhe politike izraelite nuk arriti të kuptonte, pjesërisht, ishte shkalla në të cilën Hamasi ishte i shtyrë nga qëllimi për të zhvilluar luftë fetare.

“Inteligjenca ishte aty, por unë e nënvlerësova komponentin xhihadist të llogaritjes së Hamasit dhe Sinwarit”, më tha një komandant i lartë i inteligjencës së Forcave të Mbrojtjes të Izraelit në fillim të luftës, duke iu referuar Yahya Sinwar, udhëheqësit të Hamasit.

Ne gjithashtu nuk arritëm të vepronim sipas paralajmërimit për masën në të cilën Hamasi e interpretoi paqëndrueshmërinë e brendshme të Izraelit si një dobësi që do të pengonte vendosmërinë dhe aftësinë e Izraelit për t’iu përgjigjur një sulmi. Që atëherë, inteligjenca ka treguar se si krerët e Hamasit besonin se në rastin më të dobët, ne nuk do të ishim në gjendje të bashkoheshim.

Sipas planit të Hamasit, pas sulmit të tij ndaj Izraelit, komponentët e mbetur të boshtit të së keqes të Iranit – Hamasi në Bregun Perëndimor, Hezbollahu në Liban, Huthi në Jemen dhe milicitë shiite në Siri, Irak dhe Iran – do të bashkoheshin në një rajon lufte me qëllimin përfundimtar të shkatërrimit të shtetit të vetëm hebre. Një dokument sekret i Hamasit i zbuluar në Gaza dëshmoi për një pohim të tillë: I shkruar nga udhëheqësi i Hamasit më 8 janar 2023, në të ai pretendonte se kishte marrë një zotim nga Irani se boshti do t’i bashkohej sulmit kundër Izraelit posa tw aktivizohet plani i Hamas-i Al-Aksa për të pushtuar Izraelin.

Pra, tre arsye qëndronin pas sulmit të Hamasit: fanatizmi xhihadist, një vlerësim se Izraeli ishte në një pikë dobësie dhe besnikërie ndaj Iranit dhe boshtit të tij të së keqes. Është për këto arsye që 7 tetori dhe sulmet e mëvonshme të Iranit ndaj Izraelit duhet të shërbejnë si një paralajmërim i ashpër për rajonin dhe botën në lidhje me synimet e pakompromis të Republikës Islamike dhe pikëpamjen e saj ndaj Perëndimit.

Udhëheqja fetare e Iranit është e përkushtuar ndaj eksportimit të ideologjisë së saj fondamentaliste, e nxitur nga ndjekja e hegjemonisë dhe e mahnitur nga mendimi i nënshtrimit të dhunshëm të kundërshtarëve të tij. Kërkoj që kombet e tjera të mos bëjnë të njëjtin gabim që bëmë ne dhe të nënvlerësojnë këtë komponent të llogaritjes së Ayatollah Ali Khameneit.

Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike të Iranit ka krijuar rreth Izraelit, shteteve fqinje dhe forcave ndërkombëtare në rajon një “unazë zjarri” të ushtrive terroriste me aftësi të krahasueshme me ato të kombeve. Ata kanë dhjetëra mijëra raketa, dronë dhe forca komando të gatshme për sulm. Të njëjtat aftësi me të cilat Irani synon Izraelin janë përdorur më parë nga Teherani dhe përfaqësuesit e tij kundër Arabisë Saudite dhe Emirateve të Bashkuara Arabe në Jemen. Për më tepër, ndërkohë që shfaq vazhdimisht akte agresioni rajonal, ajo vazhdon të nxitojë për të fituar aftësi bërthamore, fshehurazi dhe haptazi.

Udhëheqësi i Hamasit dhe Ajatollah Khamenei ndajnë të njëjtën ambicie: të asgjësojnë Izraelin. Por Ajatollah Khamenei kishte vetëm një durim më të madh strategjik, duke e çuar atë në një përfundim tjetër në kohën e duhur për të nisur një sulm në shkallë të plotë ndaj kombit tim. Mos bëni gabim: Irani po përgatitet, po ndërton dhe po pret momentin e duhur të dobësisë për të sulmuar. E bëri këtë në Liban, duke përdorur Hezbollahun për të shfrytëzuar vështirësitë ekonomike të shtetit për të forcuar bazën kombëtare të organizatës. Ai bëri të njëjtën gjë në Siri, në mes të rrënimit të luftës civile të Sirisë. Ai e bëri këtë edhe në Jemen, duke shfrytëzuar vakumin politik dhe kushtet e rënda humanitare, dhe aktualisht po zgjeron shtrirjen e tij, duke shfrytëzuar paqëndrueshmërinë e rajonit Sahel të Afrikës.

Në një periudhë pas 7 tetorit, në realitet, është e qartë se Izraeli duhet – dhe bota duhet – të jetë proaktiv dhe i vendosur përballë kërcënimit që regjimi iranian paraqet për ekzistencën e Izraelit dhe të ardhmen e rajonit. Bota nuk mund të anashkalojë rolin e Iranit në mbytjen e lirisë së navigimit dhe dëmtimin e tregtisë globale në Detin e Kuq ose mbështetjen e tij teknologjike dhe ushtarake për Rusinë në Ukrainë. Regjimi dhe boshti i tij duhet të përballen me një Lindje të Mesme të fortë dhe të bashkuar, të udhëhequr dhe të mbështetur nga Shtetet e Bashkuara, e cila është e gatshme të marrë iniciativën për të penguar realizimin e vizionit iranian për një 7 tetor rajonal.

Tani është koha për të forcuar bashkëpunimin rajonal dhe të bëjë një përpjekje të gjerë për t’u përballur me Iranin.

Në frontin ushtarak: Qeveritë duhet të angazhohen me forcë dhe në mënyrë proaktive me agresionin iranian dhe të degradojnë sistematikisht aftësitë e tij përfaqësuese. Kjo është përgjegjësia që Izraeli ka marrë këtë javë në aksionin e tij ushtarak kundër Hezbollahut dhe Houthis dhe ndërsa peshon se si t’i përgjigjet sulmit të fundit raketor të Iranit. Ne gjithashtu duhet të përgatitemi për momentin e duhur për të hequr kërcënimin e Iranit për zhvillimin e një arme bërthamore, nëse kjo vijë e kuqe e qartë kalohet.

Në frontin rajonal: Ne duhet të forcojmë arkitekturën rajonale të bazuar në mekanizmin e Mbrojtjes Ajrore të Lindjes së Mesme (MEAD) dhe Marrëveshjet e Abrahamit. Ne duhet të vazhdojmë të zhvillojmë koordinimin ajror të Lindjes së Mesme ndërsa eksplorojmë perspektivat e koordinimit sulmues që do të vendoset nëse dhe kur është e nevojshme.

Në frontin ekonomik: Kombet duhet të ndërpresin tubacionin financiar që financon terrorizmin duke forcuar sanksionet, duke synuar industritë kryesore iraniane dhe duke ndjekur asetet e saj jashtë vendit.

Në frontin ligjor: Qeveritë që nuk e kanë bërë këtë tashmë duhet të vendosin Republikën Islamike dhe degët e saj, duke përfshirë Gardën Revolucionare, në listat e tyre terroriste. Ata gjithashtu duhet të zhdukin qelizat iraniane që operojnë globalisht.

Në frontin politik: Ata duhet të fuqizojnë opozitën iraniane dhe të izolojnë regjimin iranian në forumet kryesore ndërkombëtare.

Një fushatë e tillë e bashkërenduar do të kërkojë kohë dhe burime dhe një angazhim solemn, të qëndrueshëm dhe të bashkuar. Izraeli, së bashku me Ukrainën dhe Tajvanin, është një postë demokratike e kërcënuar nga një bosht përmbysjeje.

Nëse dikush bie, do të pasojë një efekt domino dhe kombet e kapur në mes do të duhet të zgjedhin një anë.

Izraeli përjetoi tragjedinë e tij më të dhimbshme më 7 tetor, por gjithashtu iu nënshtrua një zgjimi të zhurmshëm: Një shtet terrorist fondamentalist nuk mund të fitojë aftësi vdekjeprurëse dhe të pritet të veprojë në mënyrë racionale, siç prisnim dikur nga Hamasi.

Si dikush që ka shërbyer si ministër i Mbrojtjes i Izraelit dhe shefi i shtabit të 20-të të Forcave të Mbrojtjes të Izraelit, unë besoj se Izraeli është kombi më i fortë në Lindjen e Mesme, duke luftuar një luftë të drejtë për të ardhmen e kombit dhe qytetarët e tij, dhe kjo është arsyeja pse ai do të dalë fitimtar.

Izraeli mësoi mësimin e 7 tetorit; ne tani mbajmë përgjegjësinë për të ndarë mësimin me botën. Koha për të vepruar kundër Iranit është tani.

Nuk është vetëm një çështje domosdoshmërie për Izraelin, por edhe një imperativ strategjik për rajonin dhe qartësi morale për botën për hir të paqes dhe prosperitetit në Lindjen e Mesme.

Shkruar për New York Times nga Benny Gantz, një ish-ministër i mbrojtjes i Izraelit dhe aktualisht kryetar i Partisë së Unitetit Kombëtar.

Përkthyer nga klankosova.tv.

*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Klan Kosovës në Viber.

*Klikoni KËTU për ta shkarkuar aplikacionin e Klan Kosovës në Android, dhe KËTU për iOS.